Kandungan
Penyelidik pada zaman awal penyiasatan saintifik sering menggunakan pendekatan yang sangat mudah untuk eksperimen. Pendekatan umum dikenali sebagai "satu faktor pada suatu masa" (atau OFAT) dan terlibat mengubah satu pemboleh ubah dalam eksperimen dan memerhatikan hasilnya, kemudian bergerak ke pemboleh ubah tunggal seterusnya. Para saintis zaman moden menggunakan kaedah yang lebih canggih dalam menjalankan ujian di mana mereka mempertimbangkan sumber-sumber variasi yang berbeza yang mungkin menjejaskan hasil.
Reka bentuk percubaan
Proses reka bentuk percubaan adalah satu kaedah untuk menggabungkan ujian yang memberikan maklumat yang paling mungkin. Secara tipikal, percubaan yang dirancang bertujuan mencari kesan-kesan dari berbagai faktor yang berbeza pada hasil proses. Para saintis menyusun eksperimen yang akan menunjukkan sama ada variasi antara subjek yang terdedah kepada faktor yang berbeza adalah lebih besar daripada variasi dalam kumpulan subjek yang semuanya terdedah kepada faktor yang sama. Beberapa eksperimen yang direka juga boleh menunjukkan sama ada terdapat sebarang interaksi antara pelbagai faktor.
Dalam Subjek
Dalam variasi subjek dalam percubaan merujuk kepada variasi yang dilihat dalam sekumpulan subjek yang semuanya diperlakukan dengan cara yang sama. Sekiranya doktor sedang menguji tiga ubat untuk mencari perbezaan dalam keberkesanannya, dan juga berminat dalam perbezaan antara jantina, dia boleh memisahkan subjek lelaki menjadi tiga kumpulan dan merawat masing-masing dengan ubat yang berbeza, kemudian melakukan perkara yang sama dengan tiga kumpulan wanita. Walaupun dalam satu kumpulan subjek (jantina yang sama, ubat yang sama), bagaimanapun, pesakit yang berbeza akan mempunyai tanggapan yang berbeza. Ini adalah perubahan dalam subjek.
Antara Subjek
Jenis variasi lain dalam percubaan antara subjek. Ini adalah perbezaan antara kumpulan yang berbeza yang terdedah kepada faktor yang berbeza. Dalam contoh ujian doktor, dia akan melihat perbezaan purata masa pemulihan antara kumpulan lelaki dan wanita dan juga antara setiap kumpulan yang mengambil salah satu daripada tiga ubat tersebut. Dalam setiap kes, kemungkinan terdapat perbezaan antara kumpulan. Tugas percubaan yang dirancang adalah untuk melihat apakah perbezaan ini secara signifikan secara statistik.
ANOVA
Seorang penyelidik akan menggunakan ANOVA, analisis varians, statistik untuk membandingkan dalam dan antara variasi subjek. Angka ujian ANOVA yang "dalam" kepada "antara" variasi. Sekiranya terdapat variasi yang ketara dalam kumpulan yang sama, ini menunjukkan bahawa ujian itu sendiri cenderung mempunyai pelbagai hasil. Sekiranya variasi "dalam" setara dengan variasi "di antara", ujian ANOVA akan membuat kesimpulan bahawa penyelidik tidak boleh mengatakan bahawa faktor-faktor itu mempunyai kesan, kerana sebarang kesan yang nyata hanya disebabkan oleh variasi rawak yang dilihat dalam kumpulan ujian. Pendekatan yang lebih canggih, dikenali sebagai ANOVA dua hala, juga boleh mengesan interaksi antara faktor.